QR कोड… माहिती तंत्रज्ञानाच्या नवीन युगाची क्रांती ! ▪️ संकल्पना ▪️ शोध ▪️ निर्मिती ▪️ वापर

MH 28 News Live : माहितीच्या जलद प्रसारासाठी आणि व्यवहार सुलभ करण्यासाठी QR कोडचा वापर दिवसेंदिवस झपाट्याने वाढतोय. सुरुवातीला उद्योग क्षेत्रापुरता मर्यादित असलेला QR कोड आता किराणा दुकानापासून ते सरकारी योजनांपर्यंत सर्वत्र पोहोचला आहे.

सुरुवात झाली जपानमधून

QR कोडची निर्मिती जपानमधील Denso Wave कंपनीने 1994 साली केली. कंपनीचे अभियंता मसाहिरो हारा यांनी वाहन उद्योगातील माहिती व्यवस्थापनासाठी ही संकल्पना मांडली होती. पारंपरिक बारकोडपेक्षा अधिक माहिती साठवण्याची क्षमता आणि जलद स्कॅनिंग हे QR कोडचे मुख्य वैशिष्ट्य ठरले.

मोबाईलने बदलली दिशा

स्मार्टफोनमध्ये QR कोड स्कॅनिंगची सुविधा उपलब्ध होताच, या कोडचा वापर लोकांच्या हातात पोहोचला. कोरोना काळात ‘कॉन्टॅक्टलेस’ व्यवहारासाठी QR कोड अत्यंत उपयोगी ठरला. त्यामुळे किरकोळ विक्रेते, हॉटेल, डॉक्टर, शाळा अशा सर्वच क्षेत्रांनी याचा अंगीकार केला.

कुठे वापर होतो QR कोडचा ?

UPI पेमेंट: Google Pay, PhonePe, PayTM अशा अ‍ॅपद्वारे व्यवहार.

रेस्टॉरंट व हॉटेल्स: डिजिटल मेन्यू कार्ड आणि बिल पेमेंट.

शाळा-कॉलेज: अभ्यास साहित्य, नोट्स QR कोडद्वारे विद्यार्थ्यांना उपलब्ध.

सरकारी सेवा: ‘कोविन’वर लसीकरणाची माहिती, मतदार यादी तपासणी.

छोटे व्यवसाय: जाहिरात, संपर्क, सोशल मिडिया लिंक देण्यासाठी.

QR कोड तयार कसा करायचा ?

कोणताही वापरकर्ता ऑनलाईन QR कोड जनरेटरसारख्या वेबसाईटवर जाऊन सहज कोड तयार करू शकतो. आपली लिंक, नंबर, माहिती तिथे टाकावी लागते आणि काही सेकंदात कोड तयार होतो. तो मोबाईलवर सेव्ह करून किंवा प्रिंट करून वापरता येतो.

नवीन संधींचा QR कोड

डिजिटल व्यवहारांना चालना देताना QR कोड महत्त्वाचा दुवा ठरतोय. ग्रामीण भागातही आता QR कोडच्या माध्यमातून व्यवहार होऊ लागलेत. शासनाच्या योजनाही QR कोडद्वारे पोहोचवल्या जात आहेत. लवकरच शाळेतील प्रगती पुस्तक, औषधांची माहिती, शेतीविषयक मार्गदर्शन QR कोडमधून मिळू लागेल, असे जाणकारांचे म्हणणे आहे.

नवीन तंत्रज्ञान अंगीकारा, QR कोड वापरा !

तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर केल्यास दैनंदिन जीवन अधिक सुलभ होऊ शकते. त्यामुळे QR कोड हा केवळ स्कॅन करण्याचा कोड नसून, तो भविष्यातील डिजिटल क्रांतीचा दुवा ठरतोय.