विशेष वृत्त – बुलढाणा जिल्ह्यातून वाढले स्थलांतर… शिक्षण, नोकरी व व्यवसाय ही प्रमुख कारणे; विविध वयोगटातील नागरिकांची मोठ्या शहरांकडे धाव

MH 28 News Live : नोकरी उद्योग व्यवसाय शिक्षण इत्यादी कारणांसाठी स्थलांतरण केले जाते हे स्थलांतरण जगाच्या विविध भागात सुरूच असते भारत देश आणि महाराष्ट्र सुद्धा याला अपवाद नाही आपल्या बुलढाणा जिल्ह्यात सुद्धा असे स्थलांतर मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. बुलढाणा जिल्ह्यातून नोकरी, शिक्षण, उद्योग, व्यवसाय यांसारख्या कारणांसाठी स्थलांतरण हे मोठ्या प्रमाणावर होते. ही प्रक्रिया केवळ बुलढाणा जिल्ह्यापुरती मर्यादित नसून, ती संपूर्ण महाराष्ट्रात आणि भारतातही दिसून येते. खाली या विषयावरील सविस्तर माहिती दिली आहे.

स्थलांतराची प्रमुख कारणे

शिक्षण: उच्च शिक्षणाच्या सोयी अपुऱ्या असल्यामुळे विद्यार्थी पुणे, छत्रपती संभाजीनगर, मुंबई यांसारख्या शहरांकडे वळतात.

नोकरी : जिल्ह्यात फारशा मोठ्या कंपन्या किंवा रोजगाराची केंद्रे नसल्यामुळे युवक मोठ्या शहरांकडे स्थलांतर करतात.

उद्योग-व्यवसाय: पूरक पायाभूत सुविधा व बाजारपेठ नसल्यामुळे अनेक उद्योजक मोठ्या शहरात व्यवसाय सुरु करतात.

स्थलांतर होणारी प्रमुख शहरे

बुलढाणा जिल्ह्यातून खालील तीन शहरांकडे सर्वाधिक स्थलांतर होते:

पुणे : शिक्षण व आयटी कंपन्यांचे केंद्र असल्यामुळे अनेक युवक येथे जातात.

मुंबई : आर्थिक राजधानी असून रोजगाराच्या अनेक संधी उपलब्ध आहेत.

छत्रपती संभाजीनगर : मराठवाड्यातील औद्योगिक शहर असून बुलढाण्याच्या जवळ असल्यामुळे सहज पोहोचता येते.

स्थलांतर करणाऱ्यांची लोकसंख्या (वयोगट व लिंगानुसार):

वयोगटानुसार

युवक (१८ ते ३५ वर्षे): सर्वाधिक स्थलांतर करणारा गट आहे. शिक्षण, नोकरीसाठी हे वय सर्वात सक्रिय असते.
वयस्कर (३५ वर्षांपेक्षा जास्त): तुलनेने कमी प्रमाणात स्थलांतर करतात, पण उद्योग किंवा कौटुंबिक कारणासाठी काही प्रमाणात होतात.

लिंगानुसार

पुरुष : पुरुषांचे प्रमाण अधिक आहे, विशेषतः नोकरी आणि व्यवसायासाठी.
महिला : शिक्षणासाठी व विवाहानंतर स्थलांतर करणाऱ्या महिलांचे प्रमाण वाढत आहे. मात्र, स्वतःच्या नोकरीसाठी स्थलांतर करणाऱ्या महिलांची संख्या तुलनेत अजूनही कमी आहे.

बुलढाणा जिल्ह्यातून स्थलांतर करणाऱ्यांमध्ये युवकांचे प्रमाण सर्वाधिक आहे. स्थलांतराचे मुख्य कारण म्हणजे शिक्षण व नोकरीच्या संधींचा अभाव. पुणे, मुंबई आणि औरंगाबाद ही शहरे मुख्य गंतव्य आहेत. स्थलांतरात पुरुषांचे प्रमाण अधिक असले तरी महिलांचेही प्रमाण हळूहळू वाढते आहे.