तुम्हाला माहित आहे का घड्याळावर Quartz हा शब्द का लिहीलेला असतो ?

MH 28 News Live : आपल्या हर घर में भंतीवर घड्याळ असतं. केवल तुम्ही कधी घड्याळा निरखून पाहिलं आहे का? कई कंपनियों का घड्याळावर क्वार्ट्ज़ जैसा शब्द लिहलेला असतो. आता तुम्ही म्हनाल, हे वह घडाळ्याच्या कंपनी नाव असेल, पण नाही. फिर अगर आता है तो कंपनी नाव नहीं तो फिर काय है? हा प्रश्न तुमहाला पडला असेल! चला तो फिर जाना घेऊ याचा नेम का अर्थ है.

क्वार्ट्ज़ सिलिकॉन और ऑक्सीज़न का निर्माण एक खनिज है। यह नैसर्गिक खनिज है या इसमें कुछ विद्युत गुणधर्म असतात है। क्वार्ट्ज़ क्रिस्टल में एकनारे विद्युत गुणधर्म म्हणजे पीजोइलेक्ट्रिक प्रभाव और रिवर्स पीजोइलेक्ट्रिक प्रभाव होय।

क्वार्ट्ज क्रिस्टलवर दबाव की या बीच में इलेक्ट्रिक चार्ज का निर्माण होतो। या क्रियायेला पीजोइलेक्ट्रिक प्रभाव असं म्हटलं जातं। याशिवा जर क्वार्ट्ज़ क्रिस्टलला इलेक्ट्रिक चार्जर को सक्षम करने के बाद उसमें व्हाइब्रेशन निर्माण होतं। यालाच रिवर्स पीजोइलेक्ट्रिक प्रभाव असं म्हणता येईल।

घड्याळामध्ये Quartz हे खनिज वापरण्यात येतं. घड्याळ बनवताना त्यामध्ये Quartz या खनिजाच्या reverse piezoelectric गुणधर्माचा वापर करण्यात येतो.

Quartz क्रिस्टलला इलेक्ट्रिक चार्ज दिला की त्यामध्ये होणारे व्हायब्रेशन क्रिस्टलच्या आकारावर अवलंबून असतात. एका ठराविक आकाराच्या Quartz क्रिस्टलला जर इलेक्ट्रिक चार्ज दिला तर होणारे व्हायब्रेशन हे अगदी तंतोतंत असतात.

घड्याळामध्ये वापरल्या जाणार्‍या Quartz क्रिस्टलचे एका सेकंदाला 32, 768 इतके व्हायब्रेशन होतात. म्हणजेच, घड्याळात वापरल्या जाणार्‍या Quartz क्रिस्टलचे एकूण 32,768 व्हायब्रेशन म्हणजेच 1 सेकंद.

1 सेकंद म्हणजे किती काळ घ हेड्याळातील उपकरणांना माहिती नस्तं। म्हणूनच घड्याळात थराविक आकाराचं क्वार्ट्ज क्रिस्टल वापरण्यात येतं। या क्वार्ट्ज़ क्रिस्टल घड्याळातील बैटरी के माध्यम से इलेक्ट्रिक चार्ज देते हैं येतो। परिणामी क्वार्ट्ज़ क्रिस्टलचं वायब्रेशन सुरु होतं. 32, 768 वायब्रेशन झालं की, घड्याळाचा सेकंद काटे गए सरकू लागतो।

प्रत्येक 32, 768 वायब्रेशनचाया मंत्र सेकंडाचा काटे पुढे सरकतो। याप्रमाणे घड्याळ 1 सेकंडाचा काळ मोजतो। हा सेकंद काटे 60 वेळा फ़िला के मिनट काटे फिरतो. मिनट कट 60 वेळा फिरला की तास काट पुढच्या आकद्यवर जातो।